De Top10
Door De Jaren Heen
HOE VERANDERD DE TOP10 DOOR DE JAREN HEEN?
De laatste tien nummers van de lijst der lijst, je zou ze de nummers der nummers kunnen noemen. Ze vertolken het laatste ruime uur van het jaar voor vele muziekliefhebbers. De overgrote meerderheid van de edities werd afgesloten met de rockopera van Queen. Die nummer één positie krijgt vaak veel aandacht, wat natuurlijk logisch is, maak ook jammer. Immers, de nummer 1 positie is de meest stabiele, met 80% hetzelfde nummer.
De top 10 is door de jaren heen best redelijk veranderd, hoewel er natuurlijk ook enkele vaste waarden zijn. Over de 24 edities hebben 42 verschillende nummers ooit een plekje in de top 10 gehad. Drie daarvan hebbben in álle edities in de Top 10 gestaan, namelijk Queen – Bohemian Rhapsody, Eagles – Hotel California en Led Zeppelin – Stairway To Heaven. 13 nummers hebben slechts 1x de top 10 gehaald.
De drie eerder genoemde nummers vormen samen met Boudewijn de Groot – Avond en Deep Purple – Child in Time (beide 20/24) de vaste waarden van de Top 10. De rest wordt aangevuld die andere 37 nummers die eens of vaker in de top 10 stonden.
Doubleurs
In 2022 staat er voor het eerst sinds 2014 een artiest 2x in de Top 10, namelijk Queen met Bohemian Rhapsody en Love Of My Live. Hoewel het vaker gebeurd dat artiesten 2x in de Top 10 staan, is dat Queen nog nooit eerder gelukt. De Beatles waren de eerste die het presteerden in 2000 met Hey Jude (6) en Angie (9). Een jaar later gevolgd door Dire Straits met Brothers In Arms (7) en Sultans Of Swing (10). In 2002 deed Dire Straits het nog eens, maar dan met Private Investigations (7) en Borthers in Arms (9). In 2009 stond Ramses Shaffy, die vlak voor de stemweek overleed, 2x in de top 10 met Pastorale (6) en Zing, Vecht, Huil, Bid, Lach, Werk En Bewonder (7). In 2010 stond Coldplay er 2x in met Viva La Vida (7) en Clocks(8) en in 2011 nog eens, op 9 en 8 respectievelijk.
In 2012 gebeurde er wat bijzonders, Pink Floyd stond namelijk niet twee maar drie(!) keer in de top 10 en hield dat ook de twee daaropvolgende edities vol. Dat deden ze met Wish You Were Here (6, 6, 6), Shine On You Crazy Diamond (7, 10 , 9) en Comfortably Numb (10, 8 , 8). Dit luidde ook meteen het doubleur tijdperk uit, want de daaropvolgende jaren heeft een artiest nooit meer twee keer in de top 10 gestaan. Tot dit jaar dus, waarbij Queen voor het eerst de eer heeft. Love Of My Live is al jaren bezig met een langzame opmars en staat sinds 2018 al in de top 15. De tijd zal leren of deze vast in de top 10 blijft, of dat hij er weer uitzakt.
Wegzakkers
Enkele nummers hebben jarenlang stabiel in de Top 10 gestaan en zou je daarom (nog) met het laatste uur van het jaar kunnen associëren, maar zijn inmiddels aardig weggezakt. Van de nummers die vaker dan 5x in de Top 10 hebben gestaan, zijn 4 weggezakt tot buiten de top 20 en 2 daarvan zelfs tot buiten de top 100.
In 2003 release Coldplay Clocks. In de editie van dat jaar stond het op plek 733. Het jaar erop, in 2004, schoot het omhoog naar plek 10. Tot en met 2012 stond het nummer in de top 10, met uitzondering van 2008 waar het wegzakte naar 11. In 2011 stond dit nummer nog samen met Viva la Vida in de top 10. Beide nummers zijn inmiddeld weggezakt, Clocks naar 116 en Viva La Vida naar 43.
Het meest opvallende voorbeeld is The Animals – House Of The Rising Sun. Dit nummer stond vanaf 1999 tot 2008 altijd in de top 15, waarvan 7 keer in de top 10 (2001-2008 muv 2006) en is sinds dien weggezakt tot plaats 122.
Steigers
Als er nummers verwijden, moeten er ook nummers zijn die hun plaats innemen. Hoewel er genoeg eendagsvliegen zijn (daarover later meer) zijn er ook nummers die al jaren lang langzaam omhoog klimmen en nu vaste prik zijn in de top 10.
Een mooi voorbeeld daarvan is Billy Joel – Piano Man. Deze plaat is al sinds het begin vertegenwoordigd in de lijst en begon in 1999 op plek 121. In 2014 deed het nummer zijn intrede in de top 10 op plek 7 en is er sinds dien niet meer uitgekomen. In 2018 en 2019 scoorde het nummer haar hoogste notering op 3.
Ook Pearl Jam heeft met Black meer dan 5 keer in de top 10 gestaan (7x) en is van ver gekomen. In 2009 debuteerde het nummer op plek 803. In 2011 stond het al op 40 en in 2016 debuteerde het in de top 10 waar het sinds dien niet meer uit gegaan is. Plek 6 is de hoogste notering, gehaald in 2017 en 2020.
Het laatste nummer is opvallend genoeg van Coldplay, welke eerder juist een nummer had die ver wegzakte. Fix You doet exact het omgekeerde en debuteerde in 2009 op plek 1449. In 2013 stond het op 20 en sinds 2015 staat het in de top 10, muv 2016 en 2021. In 2022 behaalde dit nummer haar hoogste notering op plek 5, wat tevens ook de hoogste notering ooit is voor Coldplay zelf.
Eendagsvliegen
Stemacties zijn een vast onderdeel geworden van de Top 2000 en af en toe halen deze nummers ook de top 10. Meest recent was natuurlijk in 2021, waar Procol Harum met A Whiter Shade of Pale de top 10 in werd gestemd naar aanleiding van de moord op Peter R. De Vries. Overigens is dit nummer niet echt een eendagsvlieg (of eenjaarsvlieg) want in 1999 stond het ook al in de top 10, op plek 10. Het andere nummer dat jaar was Radar Love van Golden Earring, naar aanleiding van de ziekte van een van de bandleden daaropvolgende einde van de band. in 2019 werd in reactie op de boerenprotesten Normaal met De Boer Dat Is De Keerl de top 10 in gestemd.
Het overlijden van een artiest is vaak een reden voor mensen om extra op zijn of haar nummers te stemmen. Zoals we al eerder hadden gezien was dit in 2009 extreem goed zichtbaar, toen na het overleiden van Ramses Shaffy begin december twee van zijn nummers in de top 10 kwamen. Een keer samen met Liesbeth List (Pastorale) en nog eens met Zing, Vecht, Huil, Bid, Lach, Werk En Bewonder. Beide nummers zijn na 2009 niet meer in de top 10 te vinden.
Nieuw uitgebrachte muziek schopt het heel zelden ook tot de top 10, dat was in 2011 en 2012 het geval bij Adele- Someone Like You, welke in 2011 uitgebracht werd. Hoewel het dus eigelijk een tweejaars vlieg, vond ik het opvallend genoeg om even te benoemen. Danny Vera heeft met Roller Coaster overigens het enige andere nummer dat direct na uitbrengen de top 10 in kwam, maar is natuurlijk geenszins een eendagsvleig te noemen, gezien het nu al 4 jaar in de top 5 staat.
Daarnaast zijn er nog tientallen nummers onbenoemd gebleven, de meeste daarvan zweefden vaak al in de hoge regionen en zijn net één of twee keer op 10 geëindigd. Het enige opvallende nummer is nog Mag Ik Dan Bij Jou van Claudia de Breij, welke in 2015 en 2016 in de top 10 stond. Een exacte eenduidige reden kan ik niet vinden, hoewel het nummer voor velen een rol van betekenis heeft gespeeld bij rampen en crises die in die
jaren gebeurd zijn.
Al met al schuift de top 10 dus best aardig en is het in sommige gevallen tekenend voor het jaar. Dit jaar zijn er geen echte stemacties geweest en dus is de lijst vrij ‘puur’ en zonder echte verrassingen. Dat is ironisch genoeg op zichzelf wél weer bijzonder, want dat hebben we in 2018 pas voor het laatst gezien. In 2019 kwamen Normaal en Danny Vera namelijk hoog binnen, in 2020 stond Danny Vera erg verrassend zelfs op plek 1 en vorig jaar zagen we natuurlijk Golden Earring en Procol Harum.