De Top10
Door De Jaren Heen

HOE VERANDERD DE TOP10 DOOR DE JAREN HEEN?

December 2022

De laatste tien nummers van de lijst der lijsten, je zou ze de nummers der nummers kunnen noemen. Ze vertolken het laatste ruime uur van het jaar voor vele muziekliefhebbers. De overgrote meerderheid van de edities werd afgesloten met de rockopera van Queen. Die nummer één positie krijgt vaak veel aandacht, wat natuurlijk logisch is, maar ook een beetje jammer. Immers, de nummer 1 positie is de meest stabiele, met 80% hetzelfde nummer.

Vaste Waarden
De top 10 is door de jaren heen redelijk veranderd, maar er zijn ook nummers die er al jarenlang instaan. Over de 24 edities hebben 42 verschillende nummers ooit een plekje in de top 10 gehad. Drie daarvan hebben in álle edities in de Top 10 gestaan, namelijk Queen – Bohemian Rhapsody, Eagles – Hotel California en Led Zeppelin – Stairway To Heaven. 13 nummers hebben slechts 1x de top 10 gehaald.

De drie eerder genoemde nummers vormen samen met Boudewijn de Groot – Avond en Deep Purple – Child in Time (beide 20/24) de, wat ik,  vaste waarden  zou noemen van de Top 10. De rest wordt aangevuld door de andere 37 nummers die eens of vaker in de top 10 stonden.

Doubleurs
In 2022 staat er voor het eerst sinds 2014 een band weer twee keer in de Top 10, namelijk Queen met Bohemian Rhapsody en Love Of My Life. Hoewel het vaker gebeurt dat artiesten twee keer in de Top 10 staan, was Queen dat nog nooit eerder gelukt. The Beatles waren de eersten die het presteerden in 2000 met Hey Jude (6) en Angie (9). Een jaar later gevolgd door Dire Straits met Brothers In Arms (7) en Sultans Of Swing (10). In 2002 deed Dire Straits het nog eens, maar dan met Private Investigations (7) en Brothers in Arms (9). In 2009 stond Ramses Shaffy, die vlak voor de stemweek overleed, twee keer in de top 10 met Pastorale (6) en Zing, Vecht, Huil, Bid, Lach, Werk En Bewonder (7). In 2010 stond Coldplay er twee keer in met Viva La Vida (7) en Clocks(8) en in 2011 nog eens, op 9 en 8 respectievelijk.

In 2012 gebeurde er wat bijzonders, Pink Floyd stond namelijk niet twee maar drie(!) keer in de top 10 en hield dat ook de twee daaropvolgende edities vol. Dat deden ze met Wish You Were Here (6, 6, 6), Shine On You Crazy Diamond (7, 10 , 9) en Comfortably Numb (10, 8 , 8). Dit luidde ook meteen het doubleur tijdperk uit, want de daaropvolgende jaren heeft een artiest nooit meer twee keer in de top 10 gestaan. Tot 2022 dus, waarbij Queen voor het eerst die eer heeft. Love Of My Life is al jaren bezig met een langzame opmars en staat sinds 2018 al in de top 15. De tijd zal leren of deze vast in de top 10 blijft, of dat hij er weer uitzakt. 

Wegzakkers
Enkele nummers hebben jarenlang stabiel in de Top 10 gestaan en zou je daarom (nog) met het laatste uur van het jaar kunnen associëren, maar zijn inmiddels aardig weggezakt. Van de nummers die vaker dan 5 keer in de Top 10 hebben gestaan, zijn er vier weggezakt tot buiten de top 20 en twee daarvan zelfs tot buiten de top 100.

Meat Loaf stond met Paradise By The Dashboard Light vanaf de eerste editie in 1999 tot en met 2008 en later in 2010 nog in de top 10. De eerste zeven jaar erg stabiel op 5 of 6 en later langzaam richting de 10, waarbij het in 2009 al op 12 belandde en in 2010 nog op 10 weer binnen kwam. Vanaf 2011 zakte het nummer voorgoed buiten de Top 10. In 2021 stond het op plaats 35 en was het dus te horen in de vroege avond, in plaats van het laatste uur.
The Alan Parsons Project stond in 1999 met Old And Wise buiten de Top 10, maar klom langzaam omhoog en stond in 2002 op nummer 8. Tot en met 2010 heeft het af en aan in de Top 10 gestaan en is sinds dien hard weggezakt naar plaats 80.

In 2003 bracht Coldplay Clocks uit. In de editie van dat jaar stond het op plek 733. Het jaar erop, in 2004, schoot het nummer omhoog naar plek 10. Tot en met 2012 stond het in de top 10, met uitzondering van 2008 waar het wegzakte naar 11. In 2011 stond dit nummer nog samen met Viva la Vida in de top 10. Beide nummers zijn inmiddels weggezakt, Clocks naar 116 en Viva La Vida naar 43.

Het meest opvallende voorbeeld is The Animals – House Of The Rising Sun. Dit nummer stond vanaf 1999 tot 2008 altijd in de top 15, waarvan 7 keer in de top 10 (2001-2008 muv 2006) en is sinds dien weggezakt tot plaats 122.

Steigers
Als er nummers verwijden, moeten er ook nummers zijn die hun plaats innemen. Hoewel er genoeg eendagsvliegen zijn (daarover later meer), zijn er ook nummers die al jaren lang langzaam omhoog klimmen en nu vaste prik zijn in de top 10.

Een mooi voorbeeld daarvan is Billy Joel – Piano Man. Deze plaat is al sinds het begin vertegenwoordigd in de lijst en begon in 1999 op plek 121. In 2014 deed het nummer zijn intrede in de top 10  op plek 7 en is daar sindsdien elk jaar gebleven. In 2018 en 2019 scoorde het nummer haar hoogste notering op 3. 

Ook Pearl Jam heeft met Black meer dan 5 keer in de top 10 gestaan (7x) en is van ver gekomen. In 2009 debuteerde het nummer op plek 803. In 2011 stond het al op 40 en in 2016 debuteerde het in de top 10 waar het sindsdien elke jaar gebleven is. Plek 6 is de hoogste notering voor dit nummer, behaald in 2017 en 2020.

Het laatste nummer is opvallend genoeg van Coldplay, die eerder juist een nummer had dat ver wegzakte. Fix You doet exact het omgekeerde en debuteerde in 2009 op plek 1449. In 2013 stond het op 20 en sinds 2015 staat het in de top 10, m.u.v. 2016 en 2021. In 2022 behaalde dit nummer haar hoogste notering op plek 5, wat tevens ook de hoogste notering ooit voor Coldplay zelf is.

Eendagsvliegen
Stemacties zijn een vast onderdeel geworden van de Top 2000 en af en toe halen deze nummers ook de top 10. Het meest recente voorbeeld was in 2021, waar Procol Harum met A Whiter Shade of Pale de top 10 in werd gestemd naar aanleiding van de moord op Peter R. De Vries. Overigens is dit nummer niet echt een eendagsvlieg (of eenjaarsvlieg), want in de allereerste editie van de Top2000 in 1999 stond het ook al in de top 10, op plek 10. Het andere nummer dat jaar was Radar Love van Golden Earring, naar aanleiding van de ziekte van een van de bandleden daaropvolgende einde van de band. in 2019 werd in reactie op de boerenprotesten Normaal met De Boer Dat Is De Keerl de top 10 in gestemd.

Het overlijden van een artiest is vaak een reden voor mensen om extra op zijn of haar nummers te stemmen. Zoals we al eerder hadden gezien was dit in 2009 bijzonder goed zichtbaar, toen na het overleiden van Ramses Shaffy begin december twee van zijn nummers in de top 10 kwamen. Eén keer samen met Liesbeth List (Pastorale) en nog eens met Zing, Vecht, Huil, Bid, Lach, Werk En Bewonder. Beide nummers zijn na 2009 niet meer in de top 10 te vinden.

Nieuw uitgebrachte muziek schopt het heel zelden ook tot de top 10, dat was in 2011 en 2012 het geval bij Adele- Someone Like You, welke in 2011 uitgebracht werd. Danny Vera heeft met Roller Coaster overigens het enige andere nummer dat direct na uitbrengen de top 10 in kwam. Dat nummer is natuurlijk geenszins een eendagsvlieg te noemen, gezien het nu al vier jaar in de top 5 staat.

Daarnaast zijn er nog tientallen nummers onbenoemd gebleven, de meesten daarvan zweefden vaak al in de hoge regionen en zijn net één of twee keer op 10 geëindigd. Het enige opvallende nummer is nog Mag Ik Dan Bij Jou van Claudia de Breij, welke in 2015 en 2016 in de top 10 stond. Een exacte eenduidige reden kan ik niet vinden, hoewel het nummer voor velen een rol van betekenis heeft gespeeld bij rampen en crises die in die
jaren gebeurd zijn.

Al met al verschuift de top 10 dus behoorlijk en is het in sommige gevallen tekenend voor het jaar. in 2022 zijn er geen echte stemacties geweest en dus is de lijst vrij ‘puur’ en zonder echte verrassingen. Dat is ironisch genoeg op zichzelf wél weer bijzonder, want dat hebben we in 2018 pas voor het laatst gezien. In 2019 kwamen Normaal en Danny Vera namelijk hoog binnen, in 2020 stond Danny Vera erg verrassend zelfs op plek 1 en vorig jaar zagen we natuurlijk Golden Earring en Procol Harum.